Ślady niepamięci – wielokulturowość

Znaki wielokulturowości Kalisza pojawiają się przed naszymi oczami w wielu miejscach.

Władze carskie, aby nadać miastu rosyjski charakter wzniosły w 1877 roku na placu św. Józefa, w najbardziej reprezentacyjnym punkcie miasta, imponujący sobór prawosławny pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku prawosławie potraktowano jako relikt zaboru. Nakazano zlikwidowanie tego świadectwa panowania rosyjskiego na polskich ziemiach. Z materiałów pozostałych po rozbiórce soboru zbudowano w 1920 roku, przy ulicy Niecałej, na terenach przylegających do parku mała cerkiewkę, która teraz daje świadectwo przeszłości i wielokulturowości miasta.

W miejscu zbiegu trzech kultur przy kaliskiej Rogatce usytuowane są trzy cmentarze katolicki, ewangelicki i prawosławny.
Stanisław Małyszko w książce „Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu” podaje różne nazwy cmentarza powstałego na mocy podpisanej w sierpniu 1786 roku „Rezolucyi względem wyznaczenia miejsca na pochowanie ciał Greków Nie-Unitów”: greko-orientalny, greko-rosyjski oraz prawosławny. Na cmentarzu spoczywają „macedońscy” kupcy, urzędnicy carscy i ich rodziny, czy po porostu wyznawcy prawosławia różnych profesji i nacji.

Most kamienny zwany również aleksandryjskim.
Najstarszy most w Kaliszu projektu Franciszka Ignacego Reinsteina wybudowany w 1825 roku. Charakterystyczne metalowe balustrady tralkowe nadają kamiennej budowli niepowtarzalnego charakteru.
Na płytach kamiennych umieszczonych w połowie mostu znajduje się herb Kalisza i łaciński napis upamiętniający inicjatywę obywateli miasta i Najjaśniejszego Aleksandra Cesarza opiekuna miasta.
Obywatele kaliscy pragną aby most ten kosztem publicznym miasta wystawiony, w marcu 1824 r rozpoczęty, a w sierpniu 1825 r pod imieniem Najjaśniejszego Aleksandra Cesarza i Króla ojca ojczyzny i opiekuna miasta tego ukończony był dla potomstwa wiecznym świadkiem ich wdzięczności i przywiązania.
Napis pod herbem Kalisza.: Starożytne godło miasta przez najlepsze władze łaskawie przywrócony.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Tralka
http://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_Reinstein

Na elewacji fabryki fortepianów zachowały się medale zdobywane za instrumenty w czasach carskich.

Nowy cmentarz żydowski
Na mocy aktu z dnia 7 listopada 1919 roku i kolejnego z dnia 8 czerwca 1920 roku. Magistrat miasta Kalisza nabył od rodzeństwa Lichtenbaumów i kilku innych właścicieli z majątku Dobrzec 12 morgów i 22 pręty ziemi. Z tej ogólnej przestrzeni Magistrat w 1920 roku sprzedał Żydowskiej Gminie Wyznaniowej w Kaliszu 5 morgów ziemi z przeznaczeniem na Nowy Cmentarz dla Starozakonnych. Zarząd Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Kaliszu w osobie pana Leona Dancygiera uiścił do kasy magistrackiej kwotę 40.000 marek jako sumę należną za zakupiony teren. W połowie 1920 roku Zarząd Gminy Żydowskiej wystąpił do władz budowlanych Kalisza o wydanie zgody na oparkowanie nabytego gruntu znajdującego się pomiędzy ul. Widok a Wąską. Po wojnie resztki ocalałych kaliskich Żydów powróciło do swego miasta, ale tylko nieliczni z nich zdecydowali się na pozostanie w Kaliszu. W latach 1945-62 na terenie cmentarza pochowano 10 osób. W 1964r. powstaje pomnik ku czci zamordowanych kaliskich Żydów. Na teren cmentarza zostają przewiezione także ekshumowane w 1967 roku z błaszkowskiego cmentarza szczątki tamtejszej społeczności starozakonnej. Nad grobem wzniesiono pomnik, a obok ułożono ocalałe macewy z Błaszek.
źródło: http://www.sztetl.org.pl/pl/article/kalisz/12,cmentarze/11139,cmentarz-zydowski-ul-podmiejska-21